BA 1st Year Hindi Sahitya notes pdf 2025-26|ba 1st year Hindi sahitya syllabus pdf| ba 1st year hindi sahitya notes and syllabus pdf in hindi
इस वेबसाइट द्वारा ba 1st year hindi sahitya विषय के notes और syllabus को बहुत ही आसान भाषा और संक्षिप्त तरीके से आपको उपलब्ध कराया जाएगा । ba 1st year hindi sahitya के notes टोटली आपके syllabus के आधार पर based होंगे और साथ ही साथ यह है notes previous year question paper पर भी आधारित होंगे जिनसे आपके आने वाले एग्जाम में प्रश्न पूछे जाएंगे इसलिए आप ba 1st year hindi sahitya notes and syllabus को देखने के लिए इस आर्टिकल को ध्यान से पढ़िएगा ।🙂
Topic Covered in this Article :-
1. Ba 1st year hindi sahitya notes and syllabus pdf overview
• ba 1st year hindi sahitya syllabus major 1 pdf
• ba 1st year hindi sahitya syllabus major 2 pdf
• ba 1st year hindi sahitya syllabus major 3 pdf
• ba 1st year hindi sahitya syllabus minor 1
• ba 1st year hindi sahitya syllabus minor 2
2. Ba 1st year hindi sahitya notes pdf download 2025-26
3. Ba 1st year hindi sahitya Books PDF download 2025-26
4. Ba 1st year hindi Sahitya old question paper download 2025-26
1. Ba 1st Year hindi sahitya Notes And Syllabus OVERVIEW
Ba 1st year hindi sahitya syllabus major 1 pdf
इकाई–I : हिन्दी भाषा और व्याकरण (परिचयात्मक पृष्ठभूमि)
(i) हिन्दी भाषा का उद्भव और विकास
(ii) हिन्दी व्याकरण के विकास के परिप्रेक्ष्य में भारतीय ज्ञान परंपराएँ
(iii) संस्कृत एवं हिन्दी व्याकरणों का संक्षिप्त परिचय –
•पाणिनि, कात्यायन, पतंजलि
•किशोरीदास वाजपेयी, सुनीतिकुमार चट्टोपाध्याय, कामता प्रसाद गुरु
(iv) भाषा और व्याकरण का अंतर–संबंध
इकाई–II : वर्ण–प्रकरण
(i) वर्ण–विचार
(ii) वर्णों का वर्गीकरण (वर्णमाला, उच्चारण इत्यादि)
(iii) संधि–प्रकरण
इकाई–III : शब्द–संपदा
(i) शब्द–संरचना एवं शब्दस्रोत
(ii) शब्द–भेद (संज्ञा, सर्वनाम, विशेषण आदि)
(iii) शब्द–रूप (विलोम, पर्याय, अनेकार्थी, मुहावरे आदि)
(iv) पारिभाषिक एवं मानक शब्दावली
(v) समास
इकाई – IV : वाक्य–रचना
1.वाक्य–विन्यास (पदक्रम)
2.वाक्य के भेद (संरचना एवं प्रयोग पर आधारित)
3.वाक्य–शुद्धि
4.विराम चिह्न (परिचय एवं प्रयोग)
इकाई – V : रचनात्मक बोध
अपठितांश (गद्य–पद्य)
1.पत्र–लेखन
2.संक्षेपण एवं पुनर्लेखन
3.अनुवाद प्रकरण
4.निबंध–निर्देशन
Ba 1st year hindi sahitya syllabus major 2 pdf
इकाई – I : हिन्दी साहित्य और भारतीय ज्ञान परंपरा (10 व्याख्यान)
(i) भारतीय ज्ञान परंपरा की अवधारणा
(ii) भारतीय ज्ञान परंपरा में साहित्य–चिंतन
(iii) प्रारम्भिक हिन्दी साहित्य में भारतीय ज्ञान परंपरा : स्वरूप एवं अंतर–संबंध
(iv) मध्यकालीन हिन्दी साहित्य में भारतीय ज्ञान परंपरा : स्वरूप एवं अंतर–संबंध
इकाई – II : हिन्दी साहित्य का इतिहास – पृष्ठभूमि एवं प्रमुख कवि (20 व्याख्यान)
(i) काल विभाजन एवं नामकरण
(ii) आदिकाल : सामाजिक–सांस्कृतिक पृष्ठभूमि
(iii) आदिकालीन साहित्य : प्रमुख प्रवृत्तियाँ
(iv) आदिकालीन प्रमुख कवि : समीक्षा एवं व्याख्या
कविता–अंश
(I)गोरखनाथ – "मनसा मेरो व्यापत बान्हो ..."
(II) चंदबरदाई – "चंद तुरंग चढ़ाइया | पाग फेरि परह्यार ..."
इकाई – III : भक्तिकाल – निर्गुण भक्ति काव्य एवं प्रमुख कवि (20 व्याख्यान)
(i) भक्ति आंदोलन : सामाजिक–सांस्कृतिक पृष्ठभूमि
(ii) निर्गुण भक्ति काव्य एवं प्रवृत्तियाँ
(iii) प्रमुख कवि एवं काव्य – कबीर, रैदास (ज्ञानाश्रयी शाखा)
कबीर – साखी (गुरुदेव को अंग)
(I)सतगुरु सेवौं सब संग …
(ii)सतगुरु के सदकर्म करूं …
(iii)सतगुरु सांचा सूरजवा …
(iv)पीछे लागा जाइ था …
(v)ज्ञान प्रकास्या गुरु मिल्या …
पद
(I)दुलहनी गावहु मंगलाचार
(ii)पंडित बाद बंदत झूठा
(iii)लोक भक्ति के भूरा रे
रैदास
(I)राम बिनं संसे गांठि न छूटे …
(ii)भगति दुर्लभ सुनहु रे भाई …
(iii)तोही मोहहि मोहहि तोहि अंतर कैसा …
(iv)जड़ तुम गिरिवर तड़ हम मोरा …
जयसी (प्रेमाख्यान शाखा)
मानसरोवर खंड
(I)एक दिवस पूनों – तिथि आई …
(ii)खेलत मानसरोवर गई …
(iii)मिलिहिं रहसि सब चढ़बै डिंडोरी
इकाई–IV
संपूर्ण भक्ति काव्य एवं प्रमुख कवि
(I)भक्ति काव्य : प्रमुख प्रवृतियाँ
(II)प्रमुख कवि : तुलसी, सूर, मीराबाई
तुलसीदास
(I)तू दयालु, दीन हौं, तू दानी …
(II)ऐसी भक्ति या मन की …
(III)कह रघुपति सुजु भाविनी बाता …
सूरदास
(I)अंधगति – गति कछु कहत न आवे।
(II)मैया मोहि दाऊ बहुत खिझायो।
(III)संदेशौं देवकी सौ कहिजै।
(IV)बिन गोपाल बैरिन भई कुँवर।
मीरा बाई पद
(I)मन थिर धरस हरि रे चरण।
(Ii)पग घुँघरू बाँध मीरा नाची रे।
(III)हरी खेलत हैं गिरधारी।
(IV)गायलां में तो राम रतन धन पायो।
(V)हरी रहा तो दरद दिवाणी म्हारों …
इकाई – V : रीतिकाल – पृष्ठभूमि एवं प्रमुख कवि
(I)रीतिकाल – सामाजिक–सांस्कृतिक पृष्ठभूमि।
(II)रीतिकाव्य – प्रमुख भेद (रीतिबद्ध, रीति सिद्ध, रीतिमुक्त)।
(III)रीति–काव्य – प्रमुख प्रवृत्तियाँ।
(IV)प्रमुख कवि – केशव, भूषण, बिहारी, घनानंद।
(V)अन्य कवि – रहीम, रसखान।
व्याख्यान हेतु पद्यांश
केशव
(I)सिंह तरप्यो उनको बनरा …
(II)पैट चढ़ायो पलना पलक।
(III)हाँथ न साथी न घोड़े।
(IV)पाहन ते पतिनी करि …
भूषण
(I)प्रेतीनि पिशाचक अस निसाचर निसाचरहुँ।
(II)उठी पारसाहज के गजज के ठट्ठ ठुटे।
(III)जीतयो शिवराज ससैन्य को समर मुनि।
(IV)चले चंदावन धनवान औ कुहुकवन।
(V)हैवर हर्रटट साजि गैवर गर्रटट सम।
बिहारी
(I)मेरी भव बाधा हरौ …
(II)सीस मुकुट, काटि काछनी, कर मुरली …
(III)कोउ कोटिक संजौ, कोउ लाख हजार …
(IV)नर की अँग नल-नीर की …
(V)तो पर वारी उरवरी …
(VI)अजहु तड़यो ही रहो, श्रुति सेवत इक रंग …
(VII)झीनी पंव में झुलमुली …
(VIII)ओठे बड़े न हसैं …
Ba 1st year hindi sahitya syllabus major 3 pdf
Ba 1st year hindi sahitya syllabus minor 1 pdf
Ba 1st year hindi sahitya syllabus minor 2 pdf
Subject / Paper | PDF Link |
---|---|
Hindi Sahitya Syllabus Major 1 | Click here |
Hindi Sahitya Syllabus Major 2 | Click here |
Hindi Sahitya Syllabus Major 3 | Click here |
Hindi Sahitya Syllabus Minor 1 | Click here |
Hindi Sahitya Notes syllabus minor 2 | Click here |
Hindi Sahitya Notes PDF Paper 1 | Click here |
Hindi Sahitya Notes PDF Paper 2 | Click here |
Title | PDF Link |
---|---|
BA 1st Year History Notes and Syllabus PDF 2025 | Click here |
BA 1st Year Political Science Notes and Syllabus PDF 2025-26 | Click here |
BA 1st Year Geography Notes and Syllabus PDF 2025-26 | Click here |
BA 1st Year Economy Notes and Syllabus PDF 2025-26 | Click here |
एक टिप्पणी भेजें
आपकी राय जरूर बताएं